Konstytucja Biznesu, czyli wolność gospodarcza w praktyce

W dniu 18 listopada 2016 roku na stronie internetowej Ministerstwa Finansów ukazał się pakiet dokumentów stanowiących Konstytucję Biznesu, która ma zmienić polską rzeczywistość gospodarczą.

Najważniejszym z nich jest projekt ustawy Prawo przedsiębiorców, która zastąpi ustawę o swobodzie działalności gospodarczej z 2004 roku.

W Prawie przedsiębiorców znajdą się zasady, które wszystkie urzędy będą musiały wziąć pod uwagę podczas rozpatrywania spraw z udziałem firm, m.in.:

• co nie jest prawem zabronione, jest dozwolone;
• domniemanie uczciwości przedsiębiorcy;
• przyjazna interpretacja przepisów (niejasne przepisy będą rozstrzygane na korzyść przedsiębiorców);
• zasada proporcjonalności (urząd nie może nakładać na przedsiębiorcę nieuzasadnionych obciążeń, np. nie będzie mógł żądać dokumentów, którymi już dysponuje).

Pakiet Konstytucji Biznesu wprowadza szereg uproszczeń w poniższych obszarach:

Drobna działalność bez rejestracji
Działalność na najmniejszą skalę (przychody miesięczne do 50 % minimalnego wynagrodzenia) nie będzie uznawana za działalność gospodarczą. Oznacza to, że osoby zajmujące się drobnym handlem czy sporadycznie udzielające korepetycji nie będą musiały rejestrować się w urzędzie i płacić comiesięcznych składek ZUS.

Ulga na start
Początkujący przedsiębiorcy zostaną zwolnieni z obowiązku uiszczania składek na ubezpieczenie społeczne przez pierwsze 6 miesięcy prowadzenia działalności. Po tym okresie, tak jak dotychczas, będą mogli korzystać przez 2 lata z tzw. „małego ZUS-u”.

Prostsze podatki – wybrane przykłady:

• likwidacja wielu obowiązków dokumentacyjnych i informacyjnych w zakresie podatków dochodowych;
• uproszczenie i dookreślenie zasad rozliczania kosztów uzyskania przychodu. Są one jedną z najczęstszych przyczyn sporów pomiędzy podatnikami a fiskusem;
• ujednolicenie wzorów formularzy w zakresie podatków lokalnych (tj. w podatku od nieruchomości, rolnym i leśnym) oraz umożliwienie składania ich w formie elektronicznej;
• osoby, które odziedziczyły firmę (lub udziały w niej) po śmierci właścicieli, nie będą musiały zapłacić podatku od spadków i darowizn;
• Minister Rozwoju i Finansów będzie musiał wydać interpretację ogólną, jeśli Naczelny Sąd Administracyjny wyda wyrok, w wyniku którego zostanie wydana interpretacja indywidualna rozbieżna z dotychczasowymi interpretacjami indywidualnymi;
• firmy będą musiały przechowywać sprawozdania finansowe przez 5 lat, a nie – jak dotychczas – bezterminowo;
• w podatku VAT do 120 dni zostanie skrócony okres, po upływie którego wierzyciel ma możliwość skorzystania z „ulgi na złe długi”, jednocześnie w podatkach dochodowych wprowadzona zostanie analogiczna ulga.

Sprawę załatwisz nie tylko na papierze
Za zgodą przedsiębiorcy, niektóre sprawy urzędowe będzie można załatwiać przez telefon, e-mail lub za pomocą innych środków komunikacji.

Prawo pisane prostym językiem
Urzędy będą wydawać napisane prostym językiem „objaśnienia przepisów”. Jeśli przedsiębiorca zastosuje się do nich, będzie chroniony, np. w trakcie kontroli.

Rzecznik Przedsiębiorców
Rzecznik Przedsiębiorców będzie stał na straży ich praw. Na jego wniosek urzędy będą musiały wydać objaśnienia najbardziej skomplikowanych przepisów. Rzecznik będzie też mógł wstrzymać dowolną kontrolę, jeśli istnieje poważne podejrzenie, że urzędnicy naruszyli prawo. Jego zadania to także wspieranie mediacji między przedsiębiorcami a organami administracji oraz opiniowanie projektów ustaw dotyczących przedsiębiorczości na każdym etapie procesu legislacyjnego.

Komisja Wspólna Rządu i Przedsiębiorców
Powstanie stałe forum dyskusji i współpracy pomiędzy ministerstwami a przedstawicielami przedsiębiorców. Zadaniem komisji będzie m.in. opiniowanie aktów prawnych istotnych dla działalności gospodarczej i wypracowywanie wspólnych rozwiązań. Komisja nie będzie powielać kompetencji Rady Dialogu Społecznego.

Likwidacja numeru REGON
Przedsiębiorca w kontaktach z urzędami będzie posługiwał się wyłącznie numerem NIP, który stanie się również numerem identyfikacyjnym w rejestrze REGON. Numer REGON będzie stopniowo wycofywany z obrotu. Proces ten zostanie rozłożony w czasie.

Odświeżone prawo
Pakiet Konstytucji Biznesu zawiera dodatkowo rozwiązania, które eliminują z polskiego prawa zapisy uprzykrzające życie przedsiębiorcom lub niepotrzebnie gmatwające prawo. Przykładem może być uchylenie ustawy z 6 lipca 1982 roku o zasadach prowadzenia na terytorium Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej działalności gospodarczej w zakresie drobnej wytwórczości przez zagraniczne osoby prawne i fizyczne.