Istotne zmiany do ustawy o CIT i PIT obowiązujące od 1 stycznia 2016 roku

1.    Zmiany dotyczące korekty przychodów i kosztów podatkowych

Od 1 stycznia 2016 roku obowiązywać będzie zasada bieżącego korygowania przychodów i kosztów. A zatem faktura korygująca mająca wpływ na wysokość przychodów lub kosztów uzyskania przychodów będąca skutkiem okoliczności, które nastąpiły w późniejszym okresie rozliczeniowym niż uzyskanie przychodu lub poniesienie kosztu, będzie rozliczana w bieżącym okresie rozliczeniowym, a nie jak to miała dotychczas miejsce ze skutkiem „wstecz”.

Zmniejszenia lub zwiększenia przychodów dokonywać się będzie w okresie rozliczeniowym, w którym została wystawiona faktura korygująca lub w przypadku braku faktury inny dokument potwierdzający przyczynę korekty. Natomiast zmniejszenia lub zwiększenia kosztu uzyskania przychodów dokonywać się będzie w okresie rozliczeniowym, w którym została otrzymana faktura korygująca, lub w przypadku braku faktury, inny dokument potwierdzający przyczyny korekty.

Nowe przepisy nie będą mieć natomiast zastosowania w przypadkach, gdy korekta przychodów lub kosztów uzyskania będzie spowodowana błędem rachunkowym lub inną oczywistą pomyłką. W takim przypadku korekt trzeba będzie nadal dokonywać na obecnie obowiązujących zasadach, czyli poprzez wsteczne korygowanie przychodów lub kosztów uzyskania przychodów w okresach rozliczeniowych ich poniesienia.

Mimo, iż wskazane przepisy wejdą w życie 1 stycznia 2016 roku to będą one miały zastosowanie również do korygowania przychodów oraz kosztów uzyskania przychodów, uzyskanych lub poniesionych przed tym dniem. A zatem nowe zasady dotyczyć będą także przychodów oraz kosztów ich uzyskania za rok 2015 i lat wcześniejszych. Potwierdziło to Ministerstwo Finansów w komunikacie z dnia 25 września 2015 roku, w którym czytamy, że „nowe regulacje będą miały zastosowanie również do korekt przychodów oraz kosztów uzyskania przychodów, uzyskanych lub poniesionych przez 1 stycznia 2016 roku, jeżeli zdarzenie powodujące korektę wystąpi po tym dniu”.

Należy jednocześnie podkreślić, że nowelizacja wyłącza możliwość bieżącego rozliczenia korekty przychodów lub kosztów uzyskania przychodów w sytuacji gdy przychód lub koszt dotyczy zobowiązania podatkowego, które uległo już przedawnieniu.

2.    Likwidacja obowiązku zmniejszania kosztów uzyskania przychodów o koszty nieuregulowanej kwoty

Obecnie w ustawie o PIT i CIT znajdują się przepisy nakazujące dłużnikom zmniejszać koszty uzyskania przychodów o poniesione lecz nieuregulowane w określonych przepisami terminach kwoty. Przepisy te zostaną z dniem 1 stycznia 2016 roku uchylone. Oznacza to, że podatnicy podatku dochodowego od osób prawnych oraz podatnicy podatku dochodowego od osób fizycznych, nie będą już obowiązani do korygowania kosztów ze względu na nieregulowane zobowiązania.

Z przepisów przejściowych nie wynika, aby zmiana ta miała mieć zastosowanie tylko do kosztów uzyskania przychodów poniesionych od 1 stycznia 2016 roku. Wyłączenie obowiązku korygowania kosztów zostanie zatem zlikwidowane w stosunku do wszystkich kosztów, dla których od 1 stycznia 2016 roku upłyną terminy określone obecnie w art. 24d ustawy o PIT i oraz 15b ustawy o CIT.

Zgodnie natomiast z art.5 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 5 sierpnia 2015 roku o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (DZ.U. z 2015 roku, poz. 1197), możliwe będzie zwiększenie kosztów uzyskania przychodów ze względu na uregulowanie kosztów, o które wcześniej zmniejszone zostały koszty uzyskania przychodów lub zwiększone zostały przychody. A zatem podatnicy, którzy do końca 2015 roku będą zobowiązani do zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów (bądź zwiększenia przychodów) na podstawie art. 24d ustawy o PIT lub art. 15b ustawy o CIT, mimo uchylenia tych przepisów będą mieli możliwość zwiększenia kosztów uzyskania przychodów dopiero po uregulowaniu odpowiadających im zobowiązań.

3.    Zmiany w przepisach o kosztach uzyskania przychodów dotyczące wydatków związanych z obejmowaniem dzieci pracownika opieką

Pierwsza zmiana to możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów ponoszonych przez pracodawcę kosztów utworzenia zakładowego żłobka, klubu dziecięcego lub przedszkola.

Druga zmiana dotyczy kosztów prowadzenia zakładowego żłobka, zakładowego klubu dziecięcego lub zakładowego przedszkola.

Trzecia zmiana  pozwala na zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów kosztów poniesionych przez pracodawcę z tytułu dofinansowania pracownikom wydatków związanych z objęciem dziecka opieką sprawowaną przez dziennego opiekuna lub uczęszczaniem dziecka do żłobka, klubu dziecięcego lub przedszkola.

Druga i trzecia zmiana jest limitowana tj. przysługiwać będzie:

• do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie na każde dziecko pracownika kwoty 400 zł w przypadku zakładowego żłobka lub zakładowego klubu dziecięcego lub do wysokości 400 zł miesięcznie wydatków poniesionych i udokumentowanych przez pracownika w przypadku objęcia dziecka opieką sprawowaną przez dziennego opiekuna lub uczęszczania dziecka do żłobka lub klubu dziecięcego,
• do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie na każde dziecko pracownika kwoty 200 zł w przypadku zakładowego przedszkola lub do wysokości 200 zł miesięcznie wydatków poniesionych i udokumentowanych przez pracownika w przypadku uczęszczania dziecka do przedszkola.

Należy również dodać, iż do dla pracownika otrzymującego powyższe dofinansowanie, przychody te również będą zwolnione z podatku dochodowego od osób fizycznych oraz składek ZUS.

Zaznaczamy, iż artykuł rozstrzyga pewne zagadnienia jedynie w ujęciu kosztów uzyskania dla Firmy – nie rozważa natomiast szczegółowo kwestii opodatkowania i oskładkowania.

4.    Pozostałe zmiany

Zmiany w podatku CIT dotyczą:

1) wprowadzenia postępowania restrukturyzacyjnego,

2) wprowadzenia ulgi z tytułu ponoszenia kosztów na działalność badawczo-rozwojową przy jednoczesnym zlikwidowaniu ulgi z tytułu nabycia nowych  technologii,

3) wprowadzenia specjalnego podatku węglowodorowego,

4) wprowadzenia klauzuli zapobiegającej nadużyciom w przypadku zwolnienia z opodatkowania dochodów (przychodów) z dywidend i innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych.

Zmiany w podatku PIT dotyczą:

1) Wprowadzania obowiązku zawiadamiania organów podatkowych o prowadzeniu podatkowej księgi przychodów i rozchodów w przypadku podatników rozpoczynających prowadzenie działalności gospodarczej,

2) Zwiększenia liczby zawiadomień, które mogą być dokonywana w ramach wniosku CEIDG-1 o następujące zawiadomienia:

• oświadczenia o wyborze formy opodatkowania w formie podatku liniowego składanych przez podatników kontynuujących prowadzenie działalności gospodarczej,
• zawiadomienia o rezygnacji z opodatkowania w formie podatku liniowego,
• zawiadomienia o prowadzeniu ksiąg rachunkowych,
• zawiadomienia o wyborze kwartalnego sposobu wpłacania zaliczek oraz zawiadomienia o rezygnacji z kwartalnego sposobu wpłacania zaliczek,
• zawiadomienia o wyborze wpłacania zaliczek uproszczonych oraz zawiadomienia o rezygnacji z uproszczonej formy wpłacania zaliczek.

Podstawa prawna:
PIT – Ustawa z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym osób fizycznych (DZ.U. z 2012 roku, poz. 361 z późn.zm.)
CIT – Ustawa z 15 lutego 1992 roku o podatku dochodowym od osób prawnych (DZ.U. z 2014 roku, poz. 851 z późn.zm.)